+32 50 33 32 68 howtotest@metrisquare.com

Executieve functies

Twenty Questions Test (TQT D-KEFS)
Afkorting: TQT (D-KEFS)
Jaar uitgave: 2008
Duur: 10 minuten
Leeftijd: 8-89 jaar
Uitgever: http://www.pearsonclinical.nl/d-kefs-twenty-questions-test
Meetpretentie: Het vaststellen van executieve functies en in het bijzonder het abstract redeneervermogen.
Normering: Amerikaanse kinderen en volwassenen
Bronnen:
Wisconsin Card Sorting Test (WCST)
Afkorting: WCST
Jaar uitgave: 1993
Leeftijd: Van 6,5 tot 89 jaar
Uitgever: Psychological assesment resources
Beschrijving test: Oorspronkelijk ontworpen om abstract redeneervermogen te testen evenals de mogelijkheid om van congitieve strategie te veranderen (shift). Alzo wordt deze test beschouwd als een maat voor executieve functies. WCST vereist strategische planning, georganiseerd zoeken, gebruik van omgevingsfeedback voor de cognitieve shift, sturen van het gedrag in functie van een gesteld doel.
Word Fluency Test (WFT)
Afkorting: WFT
Jaar uitgave: 2006
Duur: 10 minuten
Leeftijd: 14-85 jaar
Uitgever: Hogrefe Uitgevers
Beschrijving test: De opdracht voor de cliënt bestaat erin om in één minuut zoveel mogelijk verschillende woorden uit een bepaalde semantische categorie op te noemen. Het eerste onderdeel bestaat uit het opnoemen van zoveel mogelijk dieren, het tweede onderdeel bestaat uit het opnoemen van zoveel mogelijk beroepen.
Meetpretentie: De WFT meet het functioneren van het semantisch geheugen.
Normering: Vlaamse en Nederlandse normen, onderscheiden in 12 leeftijdscategorieën
Bronnen: 
Williams Inhibition Test (WIT)
Afkorting: WIT
Gedragsobservaties in de diagnose van frontotemporale dementie
Afkorting: Gedragsobservaties in de diagnose van FTP
Stroop Kleur-Woord test (Stroop KWT)
Afkorting: Stroop KWT
Jaar uitgave: 1971
Duur: 5 – 10 minuten
Leeftijd: 8-90 jaar
Uitgever: Pearson Assessment and Information B.V.
Beschrijving test: De Stroop Kleur-woord Test meet interferentieverschijnselen in het cognitief functioneren. De test bestaat uit drie kaarten (I, II, III) met ieder honderd stimuli die zo snel mogelijk moeten worden voorgelezen of benoemd. Op kaart I staan de namen van de kleuren rood, groen, geel en blauw. Op kaart II staan rechthoekjes in deze kleuren. Op kaart III staan de namen van deze kleuren gedrukt in een niet-overeenkomende kleur inkt. Interferentie treedt op als de cliënt bij kaart III de kleur moet noemen in plaats van het woord te lezen. De ruwe score wordt berekend met de formule: tijd in seconden nodig voor kaart III minus tijd in seconden nodig voor kaart II.
Meetpretentie: De Stroop KWT meet hoe goed een persoon in staat is om in competitieve situaties de aandacht op relevante informatie te richten en vast te houden, terwijl tegelijkertijd een habituele respons op afleidende kenmerken van de stimulusinformatie actief onderdrukt moet worden. Het meet interferentie-verschijnselen in het cognitief functioneren door middel van kleur-woord benoeming.
Normering: Kinderen van 8 tot 11 jaar. Er zijn tevens normen beschikbaar voor volwassenen en ouderen van 14 tot 90 jaar.
Bronnen: 
Trail Making Test (TMT)
Afkorting: TMT
Jaar uitgave: 1985
Duur: 5 – 10 minuten
Leeftijd: 17-90 jaar
Uitgever: De test is gratis te verkrijgen
Beschrijving test: De test bestaat uit deel A en deel B. Deel A bestaat uit een wit papier met 25 omcirkelde cijfers. Het is de bedoeling dat de cliënt een lijn trekt – zonder de pen van het blad te halen – tussen alle cijfers, van laag naar hoog en in de juiste volgorde. Deel B bestaat uit een wit papier met 25 omcirkelde cijfers en letters. Het is de bedoeling dat de cliënt wederom een lijn trekt – zonder de pen van het blad te halen – tussen eerst het eerste cijfer, en daarna de eerste letter van het alfabet, vervolgens het tweede cijfer en de tweede letter van het alfabet en zo verder (1-A-2-B-3-C-). De tijd wordt opgenomen door de testleider. Oefenbladen zijn aanwezig.
Meetpretentie: De TMT beoogt verdeelde aandacht en cognitieve flexibiliteit te onderzoeken. De test doet hierbij een
beroep op snelheid van informatieverwerking, visueel zoekgedrag en visuomotoriek.
Bruikbaarheid: De test kan goed gebruikt worden bij patiënten van de polikliniek geriatrie, patiënten van dagbehandeling, patiënten op somatische afdelingen van een verpleeghuis, bij neuropsychologisch onderzoek bij mensen met dementie of een vermoeden hiervan, of bij mensen met stoornissen in de executieve functies (aandacht, mentaal tempo, uitvoerende functies).
Normering: Nederlandse normen voor kinderen en volwassenen van 17-90 jaar.
Bronnen:
  • Bouma, A., Mulder, J., Lindeboom, J. & Schmand, B. (2012). Handboek neuropsychologische diagnostiek. Amsterdam: Pearson Assessment and Information B.V.
Trail Making Test D-Kefs (TMT D-KEFS)
Afkorting: TMT (D-KEFS)
Jaar uitgave: 2001
Duur: 10 – 20 minuten
Leeftijd: 8-89 jaar
Uitgever: Pearson Assessment and Information B.V.
Beschrijving test: De test bestaat uit 5 condities:
  • Visueel scannen: het cijfer 3 staat op 24 locaties tussen 30 andere stimuli. De taak is om alle 3’en te zoeken en te doorstrepen.
  • Cijfer sequencing: 16 cijfers (1-16) moeten in de juiste volgorde met elkaar verbonden worden. De cijfers staan verspreid over het papier tussen 15 letters.
  • Letter sequencing: 16 letters moeten in de juiste volgorde met elkaar verbonden worden. De letters staan verspreid over het papier tussen 15 cijfers.
  • Cijfer-Letter switching: De cijfers 1-16 en letters A-P worden aangeboden. De cliënt moet eerst een cijfer en dan een letter verbinden. Dus bijvoorbeeld: 1-A-2-B-3-C-…
  • Motorische snelheid: lege cirkels moeten volgens een uitgezette route in de vorm van een stippellijn met elkaar verbonden worden.
Meetpretentie: De TMT is een onderdeel van de D-KEFS-testbatterij voor het executief functioneren. De test beoogt verdeelde aandacht en cognitieve flexibiliteit te meten. De test doet hierbij een beroep op snelheid van informatieverwerking, visueel zoekgedrag en visuomotoriek.
Bruikbaarheid: De D-KEFS-TMT is bedoeld om na te gaan of een afwijkende score op de switchingstaak (vergelijkbaar met TMT-B) toegeschreven kan worden aan een stoornis in de cognitieve flexibiliteit of aan stoornissen in één of meerdere deelprocessen, zoals visuele scanning en aandacht, sequencing en motorische snelheid.
Normering: Amerikaanse kinderen en volwassenen tussen 8 en 89 jaar.
Bronnen: 
Tower of London 2nd Edition (TOL)
Afkorting: TOL
Duur: 10 tot 15 minuten
Leeftijd: 7 jaar en ouder
Uitgever: Multi-Health Systems
Beschrijving test: De TOLDX 2de editie meet het hogere orde probleemoplossend vermogen. De informatie die verzameld wordt, is niet alleen nuttig bij het beoordelen van de schade aan de frontale kwab, maar ook bij het beoordelen van aandachtstoornissen en moeilijkheden in het executief functioneren. Deze nieuwe editie bevat een stimulus-gebonden score. Deze is vooral nuttig bij de beoordeling van oudere volwassenen. De score wordt zelden geproduceerd door gezonde oudere volwassenen, maar, suggereert significante cognitieve stoornissen in overeenstemming met dementie of ernstig verstoorde frontaal gemedieerde executieve controle.
Meetpretentie: Taakanalyse, cognitieve berekeningen, geheugen, verdelen en volhouden van aandacht, inhibitie en impulsiviteit, cognitieve flexibiliteit, stimulus-gebonden
Tower Test (TT D-KEFS)
Afkorting: TT(D-KEFS)
Design Fluency Test (DFT D-KEFS)
Afkorting: DFT (D-KEFS)
Jaar uitgave: 2008 (in 2007 vertaald in het Nederlands)
Duur: 10 minuten
Leeftijd: 8-89 jaar
Uitgever: Pearson Assessment and Information B.V.
Beschrijving test: De Design Fluency Test is onderdeel van de D-KEFS testbatterij voor executief functioneren. De test meet vaardigheden als visuele aandacht, motorische snelheid, visueel-perceptuele vaardigheden en constructievaardigheden. De test bestaat uit 3 verschillende condities waarin de cliënt in de 3 verschillende condities zoveel mogelijk patronen moet tekenen.
Meetpretentie: De Design Fluency Test is een onderdeel van de D-KEFS-testbatterij voor het executief functioneren. De test brengt de executieve functies in kaart, in het bijzonder visuele aandacht, motorische snelheid, visueel-perceptuele vaardigheden en constructievaardigheden.
Normering: Amerikaanse kinderen en volwassenen van 8-89 jaar (uitgesplitst over 14 leeftijdsgroepen)
Bronnen: 
DEX-Vragenlijst (DEX)
Afkorting: DEX
Design Fluency Test (DFT)
Afkorting: DFT
Jaar uitgave: 2008
Duur: 10 minuten
Leeftijd: 8-89 jaar
Uitgever: http://www.pearsonclinical.nl/d-kefs-design-fluency-test
Beschrijving test: De cliënt moet in drie verschillende condities zoveel mogelijk verschillende patronen tekenen.
Meetpretentie: Het vaststellen van executieve functies en in het bijzonder visuele aandacht, motorische snelheid, visueel-perceptuele vaardigheden en constructievaardigheden.
Normering: Amerikaanse kinderen en volwassenen
Bronnen: http://www.pearsonclinical.nl/d-kefs-design-fluency-test
The Executive Interview (Exit-25)
Afkorting: Exit-25
Jaar uitgave: 1992
Duur: 15 – 20 minuten
Leeftijd: niet bepaald
Uitgever: www.dementia-assessment.com.au
Meetpretentie: De Exit-25 is bedoeld voor (bedside) screening van executieve stoornissen bij volwassenen met een milde vorm van dementie.
Normering: cut-off score: jong volwassen < 5, ouderen < 10
Bronnen:
  • http://www.dementia-assessment.com.au/
  • Lezak, M. Neuropsychological Assessment. Oxford University Press, 2004
Frontal Assessment Battery (FAB)
Afkorting: FAB
Jaar uitgave: 2000
Duur: 10 minuten
Beschrijving test: De Nederlandse versie van de FAB meet in 6 subtests steeds een verschillend aspect van de frontaalkwabfuncties. De subtest zijn:
  • Conceptualisatie
  • Fluency
  • Sequentieel bewegen
  • Tegengesteld bewegen
  • Go-no-goparadigma
  • Utilisatie

Alle items worden aan de hand van een 4-punts schaal gescoord; de maximum score is 18. Een lagere score betekent meer dysfunctioneren.

Meetpretentie: De FAB is bedoeld voor het meten van executieve functiestoornissen.
Bruikbaarheid: De FAB is geschikt als screeningsinstrument voor frontaalkwabpathologie bij neurodegeneratieve ziekten, maar helpt onvoldoende te differentiëren tussen de diverse ziektebeelden met frontaalkwabpathologie.
Normering: cut-off score = 14
Bronnen: 
Frontal Behavior Inventory (FBI)
Afkorting: FBI
Jaar uitgave: 1997
Uitgever: http://www.dementia-assessment.com.au/
Beschrijving test: De FBI is een 24 itemgedragsvragen-lijst die wordt afgenomen bij een verzorger van de cliënt en die vooral symptomen zoals ontremming, (ziekte)inzicht, planning en overzicht, taal en spraak, flexibiliteit en abstraheren bevraagt.
Meetpretentie: De FBI is bedoeld voor het opsporen van executieve functiestoornissen.
Normering: cut-off score = 30
Figure Fluency Test (FFT)
Afkorting: FFT
Jaar uitgave: 2006
Duur: Ongeveer 10 minuten
Leeftijd: 14-85 jaar
Uitgever: Hogrefe Uitgevers
Beschrijving test: De test bestaat uit vijf onderdelen. Elk onderdeel bestaat uit een pagina met 35 identieke vakken met vijf stippen. De cliënt moet in 1 minuut in een stippenpatroon (met eventueel afleidende figurale informatie op de achtergrond) unieke patronen maken door stippen met elkaar te verbinden.
Meetpretentie: De FFT meet het functioneren van planning en uitvoerende controlefuncties.
Normering: Nederlandse en Vlaamse normen, onderscheiden in 12 leeftijdsgroepen
Bronnen: 
Meander van Luria
Matching Familiar Figures test for Adults (MFFT20)
Afkorting: MFFT20
Color Word Interference Test (CWIT D-KEFS)
Afkorting: CWIT (D-KEFS)
Jaar uitgave: 2008
Duur: 10 minuten
Leeftijd: 8-89 jaar
Beschrijving test: De Color Word Interference Test meet cognitieve flexibiliteit en het inhibitievermogen en is gebaseerd op de bekende, maar inmiddels gedateerde STROOP-test. Hierdoor is de CWT een goede vervanger voor de STROOP. Naast de drie klassieke Stroopcondities bevat de CWT een vierde conditie:
  • Kleuren benoemen: noemen van de voorgedrukte inktkleuren.
  • Woorden lezen: oplezen van de zwartgedrukte worden Groen, Blauw, Geel, Rood.
  • Inhibitie: Hier wordt een kaart getoond waarbij de woorden rood geel groen blauw in een niet overeenkomstige kleur gedrukt staan (bijvoorbeeld blauw in groen gedrukt). Daarbij dient zo snel mogelijk de inktkleur te worden benoemd.
  • Switching: In deze vierde conditie wordt de cliënt gevraagd om afwisselend de inktkleur te benoemen en het kleurwoord te lezen.
Meetpretentie: De CWIT is een onderdeel van de D-KEFS-testbatterij voor het executief functioneren. De test brengt de executieve functies in kaart, in het bijzonder het inhibitievermogen en de cognitieve flexibiliteit.
Normering: Amerikaanse kinderen en volwassenen
Bronnen:
Delis-Kaplan Executive Function System (D-KEFS)
Afkorting: D-KEFS
Beschrijving test: De testbatterij bestaat uit vijf testen: de Design Fluency Test, de Trail Making Test (TMT), de Tower Test, de Twenty Questions Test (TQT), en de Color Word Interference Test (CWIT).
Meetpretentie: Deze testbatterij meet het executief functioneren.
Vragenlijst nosognosie
Afkorting: Awareness Questionnaire
Behavioural assessment of the dysexecutive syndrome (BADS)
Afkorting: BADS
Jaar uitgave: 1997
Duur: 45 minuten
Leeftijd: Niet bepaald
Uitgever: Thames valley test company
Beschrijving test: 

De BADS is een test met 6 subtests:

  1. Regel-wisseltest
  2. Actie-plantest
  3. Sleutelzoektest
  4. Dierentuintest
  5. Dierentuin-plattegrondtest
  6. Temporele-schattingtest
  7. Vereenvoudigde Zes-elemententest.

Bij de test hoort de DEX vragenlijst met 20 items m.b.t. emotionele en persoonlijkheidsveranderingen, motivatieproblemen, gedragsveranderingen en cognitieve veranderingen.

Meetpretentie: De BADS meet plannings- en evaluatiestoornissen in het dagelijkse leven bij patienten met hersenaandoeningen.
Behavioural assessment of the dysexecutive syndrome for children (BADS-C-NL)
Afkorting: BADS-C-NL
Brown Attention Deficit Disorder Schalen (BR-ADDS-NL)
Afkorting: BR-ADDS-NL
Jaar uitgave: 2008 (versie volwassenen), 2008 (versie kinderen)
Duur: 10-25 minuten
Leeftijd: ≥ 3 jaar
Uitgever: Pearson Assessment and Information B.V.
Beschrijving test: De 40-50 items van beide versies zijn gegroepeerd in 6 clusters die gerelateerd zijn aan ADD-symptomen: Organiseren en uitvoeren van werk, Aandacht en concentratie behouden, Energie en prestatie behouden, Het kunnen controleren van actieve storingen en belemmeringen, Het benutten van het werkgeheugen en de toegankelijkheid tot herinneringen, en Het monitoren en zelfreguleren van actie (alleen van toepassing bij de kind&adolescent versie).
Meetpretentie: De BR-ADDS-NL meet en screent voor Attention Deficit Disorder (ADD).
Bruikbaarheid: Er is zowel een versie voor adolescenten & volwassenen, als voor kinderen & adolescenten.
Normering: Amerikaanse normen: kinderen (algemene groep, klinische groep), adolescenten (klinische, non-klinische) en volwassenen (non-klinische en klinische). De groepen zijn ook nog ingedeeld in verschillende leeftijdsgroepen.
Bronnen: 
Behavior Rating Inventory of Executive Function - 5-18-jarigen (BRIEF)
Afkorting: BRIEF
Jaar uitgave: 2000
Behavior Rating Inventory of Executive Function - Adult (BRIEF-A)
Afkorting: BRIEF-A
Behavior Rating Inventory of Executive Function - peuters (BRIEF-P)
Afkorting: BRIEF-P
Controlled Oral Word Association Test (COWAT)
Afkorting: COWAT
Duur: 3 minuten
Beschrijving test: Bij de COWAT krijgt de cliënt een set van 3 letters, namelijk C, F en L. Hij krijgt 1 minuut de tijd om zo veel mogelijk woorden op te noemen die beginnen met de letter ‘C’. Daarna krijgt hij 1 minuut de tijd voor de letter ‘F’ en als laatste hetzelfde voor de letter ‘L’. De cliënt schrijft alle genoemde woorden neer. Bepaalde woorden mogen niet worden goed gerekend, zoals bijvoorbeeld plaatsnamen. Dergelijke instructies worden voorafgaand aan de testafname aan de cliënt meegedeeld.
Meetpretentie: De COWAT meet verbale vloeiendheid.
Bruikbaarheid: Er is ook een Nederlandstalige bewerking van de test beschikbaar, genormeerd bij 200 gezonde personen in de leeftijd van 17 tot 89 jaar.
Bronnen: